کرسی علمی «مراقبت از دستاوردهای آئینی در فرایند دادرسی مدنی» برگزار شد.

کرسی علمی «مراقبت از دستاوردهای آئینی در فرایند دادرسی مدنی» با حضور قضات، وکلا و پژوهشگران حقوق در پژوهشکده حقوق و قانون ایران و با مجوز هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.

ارائه کننده:

سید عباس موسوی
قاضی پیشین دیوانعالی کشور

ناقدین: (به ترتیب حروف الفبا)

۱. علیرضا آذربایجانی
عضو هیات علمی دانشگاه تهران
۲. مرتضی شهبازی نیا
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

مدیر جلسه:

محمدمهدی توکلی
مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق خصوصی

زمان: شنبه، ۲۷ آبان ۱۴۰۲ از ساعت ۱۵ تا ۱۷:۳۰

اهم مطالب ارائه کننده

سه بسته برای ایجاد فرصت و دستاوردهای آیینی وجود دارد:

• فرصت‌های قانونی که قانونگذار ایجاد کرده است.
• فرصت‌های حاصل از مهارت‌های اصحاب دعوی
• فرصت‌های ناشی از غفلت‌های طرف مقابل که در دادرسی مدنی برخلاف دادرسی کیفری قاضی نمی‌تواند دست‌گیری نماید.

دسته اول: مانند ایرادات شکلی دادخواست و دعوی که قاضی باید نسبت به ایرادات تعیین تکلیف کند و حتی اگر به استناد یک ایراد، قرار دعوی صادر کند و نسبت به سایر ایرادات سکوت کند خوانده حق اعتراض دارد.
دسته دوم: مانند طرح دعاوی طاری و درخواست اقدامات تحقیقی
دسته سوم: مانند عدم ارائه اصل سند در جلسه اول که مستلزم صدور قرار ابطال دادخواست است.

اهم مطالب ناقد اول

مطالب تخصصی برای مخاطب آگاه و دارای اشراف به آیین دادرسی تنظیم شده است. نظرات حاکی رویه قضایی و نشست‌های قضایی وارد نشده است. جا دارد که وضعیت طرح ها و لوایح متضمن اصلاح قانون آیین دادرسی مدنی در مقاله دیده نشود. جا دارد که به آئین دادرسی مدنی فراملی توجه شود. قوانین ماهوی و شکلی با یکدیگر بیگانه نیستند مانند لزوم تشخیص موضوع در ایراد امر مطروحه و مختومه امر ماهوی است. در مقاله بیان شده که قرار ابطال دادخواست در ذهن قاضی بدوی بوده اثر منفی‌تر از قرار رد دعوی دارد اول معکوس است و ثانیاً دلیل این سخن چیست اگر خوانده دفاع ماهوی نماید در قالب لایحه باز لایحه باز هم در جلسه اول دادرسی می‌تواند اصول مستندات را مطالبه کند در مقاله امری یا تخیری بودن ایرادات و مبنای آن، بند ۳ ماده ۳۷۱ بررسی نشده است. تفکیک فرصت‌های قانونی و مهارت‌های اصحاب دعوی معلوم نیست.

اهم مطالب ناقد دوم

ممکن است در اجزاء مقاله لزوماً مطالب جدیدی ارائه نشده باشد اما تقسیم بندی ایشان و منظری که ایشان از آن منظر به بحث توجه کرده‌اند قابل تقدیر است. جنبه‌های نظری کار کمتر از جنبه‌های کاربردی آن است جنبه‌های نظری کار کم است ولی با این وجود می‌توان آن را یک تئوری گذاشت زیرا ارتباط دادن احکام مختلف در این کار به درستی انجام شده است. لزوم توجه به تبعات قرارها ، استفاده از طرفیت‌های جلسه اول، پیشنهاد قرار توأمان، تحقیق و معاینه محل کار و کارشناسی از نقاط قوت کار است. برخی مصادیق جلسه اول دادرسی بیان شده است. نگاه حاکم بر مقاله نتیجه گراست نه عدالت گرا، مقاله با رویکرد وکالت در یک نظام سرمایه داری انطباق بیشتری دارد. توافق طرفین در خصوص قواعد دادرسی چه نقشی دارد.