تحقیق پیش رو به دنبال پاسخ به این سؤالها است که وزارت دادگستری در زمینه تدوین آیین نامه های قانونی چه اقداماتی انجام داده است؟ و اقدامات مزبور چه نقاط قوتی داشته؟ و از چه نقاط ضعفی برخوردار است؟ و برای بهبود و ارتقای وظیفه مزبور چه اقداماتی باید انجام شود؟ این تحقیق با ارجاع مقام عالی وزارت به مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه محول شده و نتیجه تحقیق در گروه علمی مشاوران وزیر دادگستری مطرح و با اصلاحاتی به تصویب رسیده است. تحقیق مزبور به روش توصیفی انجام شده و روش جمع آوری اطلاعات ترکیبی از روش کتابخانه ای و میدانی بوده است.
در این تحقیق به منظور شناخت تجارب سازمانی و اطلاعات ضمنی و دانش پنهان موجود در وزارت دادگستری در سه نوبت جلسات بحث متمرکز گروهی با حضور معاونان، مشاوران، مدیران و کارشناسان مرتبط در وزارت دادگستری تشکیل شده و ضمن انجام مصاحبه های عمقی مباحث و مطالب مطرح شده ثبت و ضبط و پیاده سازی شده و در فرایند پژوهش مورد استفاده و تحلیل محتوا قرار گرفته است. نتیجه تحقیق آن است که از حدود سال ۱۳۷۰( اوایل برنامه اول توسعه کشور) در مجموع تدوین یا مشارکت در تدوین ۱۲۱ آیین نامه به وزارت دادگستری محول شده است که از این تعداد ۷۹ آیین نامه (معادل ۶۵ درصد آن) نگارش شده و مرحله تصویب را نیز طی کرده و در چرخه اجرا نیز قرار گرفته است و ازاین تعداد ۱۸ آیین نامه (که معادل حدود ۱۵ درصد امور محوله) نگارش شده و در مرحله تصویب قرار دارد.
همچنین تعداد ۹ آیین نامه (که معادل ۷/۵ درصد) میباشد کلا نگارش نشده است و ۵ آیین نامه (که معادل ۴ درصد آیین نامه ها ) به دلیل گذشت زمان و تغییرات بعدی و اصلاحات قانونی موضوعا منتفی شدند و ۳ آیین نامه در حال نگارش میباشند و ۷ آیین نامه نیز به گونه ای است که وزارت دادگستری تنها وظیفه همکاری در تدوین را داشته و پیگیری های متعدد هم در این زمینه داشته اما به نتیجه نرسیده است. در نتیجه میتوان ادعا کرد که وزارت دادگستری به لحاظ کمی در انجام وظیفه تدوین آیین نامه های محوله توفیق بالایی داشته است. به گونه ای که فقط ۹ مورد که معادل ۷/۵ درصد آیین نامه های محوله است به دلایل مشخص تدوین نشده اما وظیفه تدوینی یا مشارکتی وزارت دادگستری در بقیه موارد به انجام رسیده است. همچنین از نظر زمان بندی تدوین آیین نامه ها نیز در قریب به اتفاق موارد محوله تأخیر معناداری پدید نیامده است و بنابراین موفقیت های مناسبی داشته است. اما از نظر ایراداتی که در انجام وظیفه مزبور قابل شناسایی است نتایج متعددی حاصل شده که در این پژوهش به آن پرداخته شده است.
